Beste Berend,

Kennelijk heb je het gevoel dat je tussen twee vuren staat. Je ziet dat zelf als je grootste probleem. Maar dat is niet zo. Het drama tussen je ouders en je zuster raakt je, maar het is niet jouw drama. Het is hun drama. Als je denkt dat je dit voor hen kunt oplossen, begeef je je op glad ijs. Dat ze een akelig conflict hebben, is al vervelend genoeg voor je. Als je ook nog het gevoel hebt dat jij ervoor moet zorgen dat het niet uit de hand loopt, maak je het alleen maar veel erger voor jezelf.

Je kunt eigenlijk slechts twee dingen doen:

1. Stel je eigen grenzen en bewaak die

Als eerste moet je de verantwoordelijkheid nemen voor je eigen welzijn. Bedenk bij welke gesprekken en situaties je wel of niet betrokken wilt zijn. Zeg bijvoorbeeld tegen je vader dat je geen kant gaat kiezen in ruzies die jou niet betreffen. Zeg dat je dol op hem bent en dat het je niet koud laat, maar dat het voor niemand gezond is dat jij erbij betrokken raakt. Maak duidelijk dat jij vertrekt als een bijeenkomst uit de hand loopt. Wees voorbereid. Als je jezelf in het verleden hebt toegestaan hierin een rol te spelen, al was het alleen maar door met een verbeten glimlach passief toe te kijken, zullen de anderen geneigd zijn jouw grenzen op te zoeken en te testen. Ze zullen jouw verstandige benadering opvatten als een bedreiging voor hun ontkenning van schuld aan het drama. Wees daarop bedacht en zorg ervoor dat je duidelijk weet wat je eigen motieven zijn. Anders zullen de anderen jou onbewust een schuldgevoel geven, waardoor je de neiging krijgt je toch in de strijd te werpen.

2. Bied feedback aan, maar geen hulp

Feedback is het enige wat je hun kunt bieden. Je kunt ze niet ‘helpen’. Hulp neemt doorgaans de vorm aan van berichten overbrengen, bemiddelen bij vredesbesprekingen of iemand tot bedaren brengen. Dat is geen hulp; je fungeert enkel als een instrument. Je kunt wel feedback bieden. Je kunt hen helpen in te zien hoe hun gedrag het drama in stand houdt en een gezondere benadering voorstellen. Zorg ervoor dat je je feedback niet aan hen opdringt. Je kunt hun het beste op een gezamenlijk doel wijzen en een voorstel doen. Een voorbeeld: “Pap, ik weet dat je er een hekel aan hebt om ruzie te maken met mijn zuster. Ik weet dat je dol op haar bent. Ik weet ook dat je alleen maar een goede band met haar wilt. Maar ik zie dat je dingen doet die je daarvan weerhouden. Ik wil je best vertellen hoe ik er tegenaan kijk, als je dat wilt. Zo niet, dan snap ik dat ook.”

Zodra je vader, zuster, moeder of wie dan ook heeft besloten andere opties te overwegen, neem je afstand. Laat de anderen weten welk effect hun gedrag op jou heeft en hoe je daarmee wilt omgaan. Let op dat je niet oordeelt en dit niet als een sanctie presenteert. Je stelt geen grenzen met als doel anderen te manipuleren. Die grenzen zijn er om jou te beschermen. Zeg niet: “Als jullie weer beginnen, vertrek ik!” Dat is geen grens, dat is een dreigement. Zeg in plaats daarvan: “Ik breng graag tijd met mijn familie door. Maar ik heb een hekel aan een negatieve sfeer. Die ontstaat soms wel als we bij elkaar zijn. Als ik dat later weer een keer merk, loop ik wel even een blokje om of blijf ik misschien wat minder lang. Dan weten jullie het even.”

Geloof me, ik weet hoe het gaat. Naarmate ik ouder word en de familie met aanhang groter en ingewikkelder wordt, worden mijn woorden niet alleen adviserend, maar ook autobiografisch van aard.

Veel succes en veel plezier met de mensen die je het meest dierbaar zijn,
Joseph